Het treinverkeer op de Zoetermeer Stadslijn ondervindt momenteel hinder van bladeren op de
rails. Al sinds begin november wordt er vaak volgens de weekenddienstregeling gereden; elk uur
twee treinen linksom en twee rechtsom. Spitsritten vervallen en er wordt met losse stellen
gereden in plaats van koppelstellen. In het weekend werd er soms enkelspoor gereden.
Volgens ProRail Verkeersinformatie moeten de reizigers vandaag ook in de avondspits met lichte
vertragingen rekening houden, omdat er Sprinters zijn uitgevallen. De wielen van deze
treinstellen zijn door de gladde rails beschadigd en moeten worden vervangen.
Op 4 november stopten de treinen tot 12:00 niet op station Voorweg. De gladde rails maakte
behoorlijk stoppen en wegrijden niet mogelijk. De helling richting Den Haag is elke herfst
traditioneel een probleem. In principe is vooral het wegrijden richting Den Haag een probleem,
omdat dan een ‘aanloopje’ nodig is. Er werd een bus ingezet tussen Voorweg en Centrum West.
Wie schetst echter mijn verbazing toen ik tegen twaalven ging kijken, en de treinen náár Den
Haag en dus naar de helling gewoon stopte op Voorweg; en zo -met het blote oog en oor- te zien
en horen zonder problemen snelheid maakte. De treinen uit Den Haag reden echter met een vaartje
van 80/90 wel door. Lekker consequent en duidelijk voor de reiziger.
Overigens deden ze dit tot ná twaalven, dus niet tót 12:00 zoals gezegd en aangeplakt. Pas om
12:23 stopte de eerste trein Zoetermeer-in. De vervangende bus (met de tekst ‘Geen Dienst’, is ‘
NS-vervoer’ nou zoveel moeite?) was natuurlijk ook al weg en kwam niet meer terug.
Onder de reizigers op Centrum West was vanmorgen sprake van zowel irritatie als berusting. Een
van hen, Bert Scherpenhuijzen, heeft deze week, meer dan eens een vertraging van 15 à 20
minuten opgelopen. “Soms zaten de treinen zo vol dat je er een of twee moest overslaan. En als
je dan eindelijk wel meekon, voelde je je als een haring in een ton.”
Bericht bevat citaten uit de Haagsche
Courant
Bericht toegevoegd op 23 november 2003
NS: maatregelen tegen vertragingen Sprinter
door René van Leusden
De Nederlandse Spoorwegen en ProRail hebben maatregelen op stapel staan die een eind moeten
maken aan de voortdurende vertragingen op de Zoetermeerlijn. Een van de maatregelen is het
aanpassen van een Sprintertrein zodat deze sandite op de rails kan aanbrengen.
Sandite, een mix van zand, roestvrij staal en gel die de rails stroever maakt, moet nu nog
handmatig op de te gladde baanvakken van de Zoetermeerlijn worden aangebracht. Volgens
woordvoerder H. van den Broek van de NS wordt er op dit moment in de NS-werkplaats te
Leidschendam-Voorburg hard gewerkt aan deze trein. “Als het meezit, kan hij maandag worden
ingezet. Dat is het streven, maar of het technisch lukt is nog de vraag.”
Elders in Nederland zijn al treinen uitgerust met een sandite-installatie. Deze zijn echter
niet geschikt voor de Zoetermeerlijn, doordat de ruimte tussen het spoor en de bovenleiding op
deze lijn afwijkt van het landelijke spoorwegennet.
Sinds enkele weken worden reizigers in de spitsuren geplaagd door vertragingen op de
Zoetermeerlijn. In de ochtend- en avondspits reden steeds hooguit zes Sprinters per uur, twee
minder dan gebruikelijk. De andere stonden in de werkplaats met kapotte (lees: afgevlakte)
wielen. De NS zijn vandaag begonnen met zeven Sprinters per uur in de spits. De verwachting is
dat er morgen weer volgens het normale reisschema kan worden gereden: acht Sprinters in en vier
buiten de spitsuren. Van den Broek: “Onvoorziene omstandigheden, zoals slecht weer,
daargelaten.”
Op gladde rails kunnen de wielen bij optrekken en afremmen slippen en daardoor afvlakken.
Gladde rails zijn vooral in de herfst een terugkerend probleem. De gladheid wordt veroorzaakt
door een combinatie van condens, roest, lage temperaturen, rottende bladeren en vuile
lucht.
Voorweg
Volgens NS’er Van den Broek is inmiddels een overzicht gemaakt van alle plekken op de
Zoetermeerlijn waar makkelijk gladheid optreedt. In dat overzicht ontbreekt het baanvak bij
station Voorweg niet. ‘Voorweg’ was eind vorige week bijna twee dagen gesloten, omdat vrijwel
geen Sprinter er kon stoppen en optrekken zonder zijn wielen te beschadigen. Bij het station
klimt het spoor enigszins, waardoor de wielen sneller slippen en afvlakken.
De NS is landelijk al enige tijd bezig alle treinen uit te rusten met een nieuw
anti-blokkeringssysteem (abs) voor de remmen. ‘Vierkante wielen’ doen zich vooral voor bij de
treinen die nog het oude abs-systeem hebben. Die operatie gaat volgend jaar door.
Een andere maatregel waarmee op dit moment nog wordt geëxperimenteerd is het uitrusten van
treinen met ‘slimme zandstrooiers’. Als de computer in de trein merkt dat de wielen slippen,
spuit het apparaat gericht zand op de rails. In Nederland, maar niet op de Zoetermeerlijn,
rijden drie treinstellen die van zo’n zandstrooier zijn voorzien.
Letterlijk bericht Haagsche Courant
editie Zoetermeer van 13 november 2003
Bericht toegevoegd op 25 november 2003
NS: ‘We hebben alles weer onder controle’
door René van Leusden
Optimisme kan de mensen van de Nederlandse Spoorwegen (NS) niet worden ontzegd. Na de weken dat
de Sprinter vaker niet dan wel op tijd leek te rijden, zouden de ergste sores op de
Zoetermeerlijn nu toch echt achter de rug zijn.
“We hebben alles weer onder controle”, zegt NS-woordvoerder John Krijgsman. “Onvoorziene
omstandigheden daargelaten, natuurlijk.” Ook Theo van der Biezen, manager techniek van
NedTrain, durft op grond van zijn ervaringen te stellen, dat de ergste problemen voorbij zijn.
NedTrain is het onderdeel van de NS dat belast is met het onderhoud van treinen.
In de NS-werkplaats bij het Sprinterstation Leidschendam-Voorburg wordt de laatste tijd 24 uur
per dag, zeven dagen per week doorgewerkt om afgevlakte treinwielen weer rond te slijpen. Dat
gebeurt met de grootst mogelijke precisie op een zogenoemde kuilwielenbank. Ook in de
NS-werkplaatsen in Zwolle, Onnen (Groningen), Amsterdam en Maastricht worden in de herfst
continu treinwielen gerepareerd. Wielen kunnen afvlakken of ‘vierkant’ worden als een trein
afremt op rails die spekglad zijn geworden door condens, roest en rottende bladeren. Dat de
Zoetermeerlijn een grote leverancier van ‘vierkant wielen’ is, laat zich eenvoudig verklaren:
er zijn in Nederland weinig trajecten waar de treinen zo vaak optrekken en afremmen als daar.
Afgevlakte wielen kunnen het hele onderstel van de trein beschadigen als er te lang mee wordt
doorgereden.
Het mag vreemd klinken, maar het probleem van te gladde rails en afgevlakte wielen is niet iets
van de laatste tijd. “Veel mensen denken dat”, beaamt Krijgsman. “Het verschijnsel bestaat al
ik weet niet hoe lang. Maar de aandacht ervoor is pas echt in de herfst van vorig jaar
ontstaan, toen er op één dag door extreme weersomstandigheden vierhonderd treinen uitvielen.
Bij de NS zeiden we: ‘Dit nooit meer’. Al moet je niet vergeten dat het vlieg- en autoverkeer
net zo goed wel eens vast komt te zitten bij slecht weer.”
De catastrofe op die herfstdag in 2002, heeft de NS tot een aantal maatregelen doen besluiten.
Daarmee is tot in 2005 een investering gemoeid van 17 miljoen euro. Zo zijn vijftien treinen,
ook een Sprinter, uitgerust met het geavanceerde ‘gladheidwaarschuwingssysteem’. Zo’n trein
geeft als hij op een glad stuk rails rijdt, automatisch een sms-bericht door aan machinisten
van andere treinen op dat traject. Die kunnen er dan rekening mee houden door op die plekken
voorzichtiger te rijden. De Sprinters worden, zoals eerder in deze krant gemeld, bovendien
uitgerust met een nieuw antiblokkeringsremsysteem, waardoor wielen op gladde rails minder snel
blokkeren en afvlakken. Krijgsman: “Die operatie begint de komende maanden. De reiziger op de
Zoetermeerlijn zal er deze herfst dus niet meer van profiteren.” Volgens de woordvoerder zit
de NS nu ook ‘wat ruimer’ in de reservetreinen en -wielen dan vorig jaar.
Gotcha
En dan is de hoop van de NS nog gevestigd op het gotcha-systeem in onder meer het spoor bij
station Voorburg ’t Loo. ‘Gotcha’ kan lichte afwijkingen, zoals afvlakkingen, in een treinwiel
registreren en per satelliet aan de NS doorgeven. ProRail, die namens het rijk het Nederlandse
spoorwegennet beheert, draagt zijn steentje bij door gladde rails te behandelen met sandite,
een mengels van ijzerdeeltjes, zand en gel dat rails stroef maakt. ProRail zal sandite
handmatig op de Zoetermeerlijn blijven aanbrengen. De NS meldde woensdag dat er vanaf volgende
week een Sprinter zou worden ingezet die sandite op de rails zou kunnen spuiten. Het bericht
werd gisteren herroepen. Het bleek iets te optimistisch.
Fotobijschrift
Op de kuilwielenbank van de NS-werkplaats in Leidschendam-Voorburg worden per uur gemiddeld
twee afgevlakte treinwielen weer rond geslepen. De werkzaamheden gaan in de herfst 24 uur per
dag door, ook gedurende de weekeinden.
Letterlijk bericht Haagsche Courant
editie Zoetermeer van 15 november 2003
Bericht toegevoegd op 25 november 2003