door René van Leusden
Nog een paar dagen en er resten slechts herinneringen aan 2003. Bepaalde momenten leven nog als
de dag van gisteren. Zeker voor de direct betrokkenen. Vandaag: strenge controles op de
Sprinter, die volgden op de ernstige mishandeling van Jeffrey en zijn zus Gabi.
Gabi (19) gaat nooit meer met de Sprinter. Haar twee jaar oudere broer Jeffrey reist er liever
ook niet meer mee. De angst voor een herhaling van wat hen op vrijdagavond 18 oktober 2002
overkwam, zit er diep in. Een ritje op de Zoetermeer Stadslijn ontaardde die avond in een
nachtmerrie.
Jeffrey en Gabi waren, na een bezoek aan hun ouders, op station Leidsewallen in de Sprinter
gestapt. Luttele minuten later werden ze zonder enige reden door een twaalftal Antilliaanse
jongeren ernstig mishandeld. Hun leven hing aan een zijden draadje. Gabi die in Den Haag woont,
haalde haar rijbewijs en kocht een auto, zodat ze niet meer met het openbaar vervoer hoefde.
Jeffrey, wonend in Voorburg, mijdt de Sprinter alsof er een gevaarlijk virus in rondwaart. Maar
soms heeft hij geen keus; als student aan de TU Delft heeft hij geen geld voor een auto.
Het geweldsmisdrijf was voor politie Haaglanden, spoorwegpolitie, gemeente Zoetermeer en NS
aanleiding op de Sprinter een ‘anti-hufterbeleid’ in te voeren. Drie maanden lang rausden
legertjes politiemensen door de treinstellen om zwartrijders, rommelmakers en personen die
rookten in een niet-rokersgedeelte of die met hun schoenen op banken zaten, te bekeuren. Wie
een valse naam opgaf, agenten beledigde of in het bezit was van een wapen werd aangehouden. De
operatie leidde tot honderden bekeuringen en processen-verbaal. Nadat de orde op de
Zoetermeerlijn enigszins was hersteld, hielden de omvangrijke acties op. Met als gevolg dat de
situatie geleidelijk weer verslechterde.
Voor Gemma, de moeder van Gabi en Jeffrey, was de beëindiging van de grote politieacties op 1
maart een teleurstelling: “We hoopten dat wat mijn zoon en dochter is overkomen zoveel impact
zou hebben, dat er structureel iets zou verbeteren.” Gemma die haar achternaam niet in de krant
wil uit angst dat de daders haar kinderen zouden kunnen traceren, volgt de ontwikkelingen
rondom de Sprinter op de voet. Ze weet dat politie, gemeente en NS vorige week een convenant
hebben gesloten om tot een gestructureerde aanpak van de problemen te komen. Gemma betwijfelt
of de afspraken die de partijen hebben gemaakt en die onder meer moeten leiden tot uitbreiding
van het cameratoezicht, veel zoden aan de dijk zetten. Het lijkt haar verstandiger om op elk
treinstel conducteurs te laten meerijden en alle coupés te voorzien van een alarmknop.
De belagers verlieten de Sprinter op station Palenstein. Gabi en Jeffrey, beiden ernstig gewond,
stapten een halte later uit. Met hun hulp kon de politie even later de verdachten aanhouden.
Acht van hen, onder wie twee meisjes, zijn inmiddels berecht. Ze werden veroordeeld tot
straffen van een tot twee jaar jeugddetentie. Een kreeg ‘jeugd-tbs’. Gemma: “We konden ons,
gelet op het Nederlandse strafsysteem, goed vinden in de straf.”
Jeffrey en Gabi kampen niet alleen nog steeds met de fysieke gevolgen van hun mishandeling in
de Sprinter. Ook psychisch zijn broer en zus de stompen, klappen en schoppen nog lang niet te
boven. “Ze hebben”, legt hun moeder Gemma uit, “elkaar dood zien maken, zonder dat de een de
ander hulp kon bieden. Dat was voor hen het allerergste.” Die traumatische ervaring bezorgt hen
nog dagelijks angsten en concentratiestoornissen.
Broer en zus blijvend letsel
Jeffrey en Gabi kampen niet alleen nog steeds met de fysieke gevolgen van hun mishandeling in
de Sprinter. Ook psychisch zijn broer en zus de stompen, klappen en schoppen nog lang niet te
boven. “Ze hebben”, legt hun moeder Gemma uit, “elkaar dood zien maken, zonder dat de een de
ander hulp kon bieden. Dat was voor hun het allerergste.” Die traumatische ervaring bezorgt hun
nog dagelijks angsten en concentratiestoornissen.
Jeffrey liep onder meer een gebroken oogkas en een zware hersenschudding op. Als hij opzij of
omhoog kijkt ziet hij dubbel. De kans dat dit ooit goed komt, is volgens artsen minimaal.
Inmiddels staat vast dat zijn studie aan de TU Delft door de affaire minimaal twee jaar langer
gaat duren.
Bij Gabi is drie jaar geleden een gat in haar trommelvlies dichtgemaakt. Door de klappen ging
het weer open. De artsen vrezen dat een tweede operatie tot verder, blijvend gehoorverlies zal
leiden. Gabi is studente aan de Haagse Hogeschool. Wegens problemen met haar concentratie heeft
ze besloten de studie -ze behoorde tot de uitblinkers- en jaar te onderbreken.
Hun vader heeft als gevolg van de affaire zo veel stress opgelopen dat hij een
open-hartoperatie moest ondergaan.